02 jan Coworking is een mindset, geen plek
Enkele jaren geleden doken de eerste coworking spaces in België op. Plekken waar meestal creatieve freelancers een kantoorruimte deelden. Vaak stond er ook een pingpongtafel of tafelvoetbalkast om de creativiteit en competiviteit een extra boost te geven. Het hipstergehalte spatte van de plekken af en deed bij veel traditionele ondernemers de wenkbrauwen fronsen. Coworking was voor de meesten te vrijblijvend, te fancy, te weinig serieus. Het kreeg al gauw de connotatie van bestemd voor kleine ondernemers die liever wat wilden spelen dan te investeren in hun eigen bakstenen. Niets bleek minder waar.
Coworking spaces kondigden de start van een nieuwe manier van ondernemen aan. Steeds meer mensen kiezen er de laatste vijf jaar voor om niet langer voor een groot bedrijf te werken. De massale afvloeiingen van zowel arbeiders als bedienden bij ING, IBM, Caterpillar, AXA… werkten dat in de hand. Waarom de speelbal zijn van een bedrijf dat winst maakt, maar toch overgaat tot collectief ontslag? Mensen willen veel meer dan vroeger hun eigen lot in handen kunnen nemen en hun work-life balance vinden. Het aantal freelancers groeit jaarlijks met meer dan 5 procent en nergens is de jobtevredenheid groter dan bij hen.
Jongeren anno 2017 gaan nog een stap verder. De Millennials willen opvallend vaker dan andere leeftijdscategorieën ooit zelfstandig aan de slag. Jongeren willen – veel meer dan generatie X, Y en Z – bijleren, persoonlijke ontwikkeling en de vrijheid om naast hun job eigen projecten te kunnen doen.
Combineer dat alles met het feit dat het aantal werknemers dat vier vijfde werkt de afgelopen 15 jaar verdubbeld is, en je weet dat de dagen van het klassieke werkmodel geteld zijn. Bye bye loyale medewerker die de komende 20 jaar voltijds voor jouw bedrijf werkt. Welkom flexibele werknemer die zijn of haar carrière zelf uitstippelt en zelf wil bepalen wanneer en waar hij werkt.
Coworking was vroeger een plek. Vandaag is het een mindset voor de ondernemer van de toekomst geworden.
Thuis werken, het nieuwe werken, cowerken
Overheidstopman Frank Van Massenhove kondigde het in 2012 al aan in zijn boek ‘De collega’s werken thuis’: een heel nieuwe generatie werknemers eist van ondernemingen een andere aanpak op vlak van werken. Daarbij moet rekening gehouden worden met groeiende mobiliteitsproblemen en fysieke en mentale bereikbaarheid van mensen. De productiviteit en werktevredenheid van medewerkers stijgt immers significant als we hen eigenaar laten zijn van hun job. En dus ook van hun leven.
Coworking gaat niet louter om fysiek met elkaar samenwerken. Coworking vandaag draait om in een netwerk van experten te kunnen samenwerken, ongeacht waar ze zitten. Toegegeven: nabijheid stimuleert samenwerken. Coworking spaces zijn de kinderschoenen ondertussen ontgroeid en zijn plekken geworden waar de pingpongtafel wordt gebruikt als werktafel en waar professionals elkaar treffen om écht samen te werken. De vrijblijvendheid van één dag in de maand te coworken wordt daarom ook in verschillende coworkingkantoren niet meer aangeboden om een zekere duurzaamheid in het netwerk te kunnen garanderen.
In 2015 liet ik het zekere kader van marketingmanager in loondienst varen om samen met een collega ons eigen marketing- en communicatiebureau Reputations op te richten. Terug een klein team, dat was even slikken. Maar al gauw ontdekten we de kracht van ons jarenlang opgebouwde netwerk, waar we al snel mee konden coworken aan grotere projecten voor onze klanten. Een jaar later kochten we ons kantoor in het centrum van Antwerpen met maar één doel voor ogen: we maken er een coworking space van waar andere professionals samen met ons kunnen werken. We hebben in ons coworkingkantoor ondertussen een vertaler, een vormgevingsbureau en een filmproductiehuis zitten die geregeld met ons aan projecten werken. Een win-win, want zij krijgen ook werk via ons bureau en wij kunnen rekenen op hun flexibiliteit om snel te schakelen voor onze klanten.
Ik ben er van overtuigd dat slimme ondernemers in de toekomst meer en meer beroep zullen doen op netwerken van experten, waarbij iedereen vanuit zijn of haar expertise zijn bijdrage levert aan het eindresultaat. De onderneming van de toekomst is modulair, wendbaar en vol expertise. Expertise die niet per definitie in huis moet zitten, maar wel aan huis geleverd kan worden door coworkers. De echte kracht als ondernemer zit in je netwerk en niet langer in de werknemers die je in huis hebt. Coworking is de toekomst.
Frederik Picard (37) is managing partner van marketing- en communicatiebureau Reputations. Hij is daarnaast ook lector marktonderzoek en digital marketing aan de Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen.